Page image
Page image

J.—l

4

14. No te kitenga o te Kawanatanga hou ara te Paremata i te he o ta ratou mahi tuku i nga whenua o nga iwi kite kau tangata a kaore i kiia hei kaitiaki noa iho aua tangata te kau mo te iwi katahi ka mahia tetahi Ture ke, ite tau 1867. Ko taua Ture i mea me tuhi ki roto i nga pukapuka 0 te Kooti nga ingoa o nga tangata katoa, no ratou te whenua me te tekau tangata ano, no reira kua kore c ahei taua te kau tangata kite hoko kite mokete ranei i te whenua o te iwi. 15. Xi te whakaaro a o koutou kai inoi, ko taua Ture o te tau 1867, te Ture pai atu o nga Ture katoa i mahia c te Paremata mo nga whenua Maori. 16. I te tau 1873 i mahia etc Paremata tetahi Ture rereke noatu, i taua takiwa ka timata te nui haere o nga raruraru me nga mate o te iwi Maori, ko a matou kawenga c waha ana i nui haere te taumahatanga tae mai ki tenei ra. 17. Kua nui haere i naianei te pouritanga me te kino ote mahi ate Kooti Whenua Maori. He mea whakakino tangata ia, c hara i te mea whakapai tangata. 18. I runga i nga Ture i whakaturia i te tau 1873, i muri mai hoki, he nui nga tangata Maori i kiia no ratou ake nga whenua o te iwi katoa a kua hoatu he mana kite tangata kotahi ruarua ranei, hei taki mai ki runga kite whenua o te iwi nui tonu, nga kereme a nga Pakeha hoko whenua, riihi whenua ranei. 19. Ko tenei mana o te tangata kotahi, hei homai raruraru ki runga kite whenua o te iwi, kaore 1 kitea i roto i nga iwi Maori i mua notemea na te iwi katoa, na te hapu ranei te whenua. 20. I runga i tenei tv mahi a to tangata kotahi kua whakanohoia nei ki runga kia matou c nga Ture i mahia c te Paremata, kaore c ahei ia matou te whakahaere i o matou whenua te hoko te aha ranei. E penei ana matou me te kahui hipi, kaore he hepara c atiatia haeretia ana piko atu piko mai. 21. Kua whakaitia kua whakakuaretia hoki matou nga Maori c nga Ture i mahia c te Paremata ite whakahaeretanga hoki a nga Kooti Whenua Maori. Ko te mana o nga rangatira, me nga ariki kua whakangaromia ko matou ko te iwi nui o te motu nei kua pakarukaru, ko nga iwi kainga kua whakamatea. 22. Ko o koutou kai inoi c hiahia ana kia ata whakahaerea nga whenua c toe ana kia matou i runga i te.ara tika me te whakaaro mohio hei oranga mo matou, me a matou tamariki tetahi kia ata tahuri ki nga mahi ahu whenua kia whai hoki ki ta te Pakeha ki tana mahi i ana rawa. 24. E kore rawa c taea te ata whakaatu i te katoa o nga he me nga mate c pa ana kia matou me a matou iwi i runga i te whakahaeretanga o aua Ture c korero nei matou kua nui nga tau i whakaarahia ai c matou to matou reo, kite whakahe ki aua Ture otira he maumau korero noa ia. 25. Kaore matou c mohio ana ki tenei tikanga ara ko nga tangata whai matauranga c tukua ana c nga tangata ote motu nei kite Paremata hei kaihanga Ture tika, otira c waiho ana matou c aua tangata, kia takahia kia whakamatea i ia tau i ia tau, ma hoki c kiia ana he mahi i nga mahi pai mo te iwi Maori ta nga Kawanatanga katoa c hiahia ana, kaore he mahi kino. 26. Hua noa he tika kia mohio to koutou Paremata Eangatira, ki nga he c korero nei matou otira kua rongo matou c iti ana te whakaaro kite taha Maori ko nga karanga me nga inoi a matou kia whakaorangia matou c rite ana kite reo tangata c wawaro ana, ano he hau. No konei matou ka inoi ki to koutou Whare Eangatira, kia tukua mai he mana kia matou c taea aienei mea ara. (1.) He whakahoki mai ki nga iwi Maori te mana whakahaere i o ratou whenua me o ratou rawa katoa, me te mana whakahaere i to ratou tikanga hei oranga mo te iwi Maori me te rangimarietanga me te pai mo enei motu katoa. (2.) Me tuku mai te mana kite Eunanga c kiia ana Te Huinga Whakamana Kotahitanga Maori o Niu Tireni, hei Kawanatanga mo ratou ake ano. (3.) Kia rua nga Eunanga, kia kotahi te Eunanga Ariki, ko aua Ariki he mea whiriwhiri i nga tino Eangatira toto heke iho, he mea ata karanga ratou mo taua Eunanga. (4.) Kia kotahi Eunanga he tangata Maori he mea kowhiri mai ratou c nga iwi me nga hapu hei reo mo te iwi mo roto i taua Whare Eunanga. (5.) Ma taua Eunanga Kotahitanga c tuku he mana, ki nga Komiti Takiwa, o ia Takiwa, o ia Takiwa, ko aua Komiti he tangata Maori, ta ratou mahi he rapu i nga take whenua, me nga wehewehenga whenua me nga mea katoa c mahia ana c ratou i runga i te pono me te tika. (6.) Tenei ka apititia atu c matou ta matou Ture i whakatuturutia c matou i to matou Eunanga Huinga Whakamana Maori o Niu Tireni i tv kite Waipatu i te 22 o nga ra o Mci, 1893, kei taua Ture nga take katoa c hiahiatia ana c matou. E tuturu ana ta matou c tono atu nei ki to koutou Whare Eunanga whiriwhiri, i runga i te whakaaro pai me te tika mo nga tono a o koutou kai inoi. A ka inoi tonu o koutou kai inoi. Meiha Keepa Eangihiwinui (Major Kemp), and 55 others. Henaee Tomoana, Tumuaki o nga Eunanga c rua.—Waipatu, Mci 27, 1893.

TURE HUINGA WHAKAMANA KOTAHITANGA MAOEI. He Tube hei whakamana i nga Maori kite hanga tikanga Whakahaere mo a ratou Whenua me o ratou Taonga. Notemea i raro i te Tiriti o Waitangi tau 1840 i raro hoki i tetalii Ture Nui o Ingarani i paahitia i te 30 o nga ra o Hune, 1852, i huaina, " He Ture hei tuku atu i te mana kite Koroni o Niu Tireni" a c whakarite ana i roto o tana Ture tera c tika kia whakamana nga ritenga me nga, tikanga me nga mahi whakahaere a nga Maori o Niu Tireni mehema kaore aua ritenga c taupatupatu ana i nga tikanga whakahaere o te rangimarie a me whakapumau aua ritenga i naianei kia ahei ai ratou te whakahaere Kawanatanga mo ratou hunga Maori me te wehewehe hoki i etahi

Log in or create a Papers Past website account

Use your Papers Past website account to correct newspaper text.

By creating and using this account you agree to our terms of use.

Log in with RealMe®

If you’ve used a RealMe login somewhere else, you can use it here too. If you don’t already have a username and password, just click Log in and you can choose to create one.


Log in again to continue your work

Your session has expired.

Log in again with RealMe®


Alert