141

I.—3a.

whakaroaina te riihi mo tetahi atu wa kia kaua c neke atu i te rua tekau ma tahi nga tau, i raro i nga tikanga o nga huarahi whakahaere. Kei ta te Poari c whakaaro ana c tika aua te ritenga. Engari, c kore nga tikanga o tenei tekiona c pa atu ki nga whenua kua riihitia i mua atu i te paabitanga o tenei Ture, c takoto ana kei roto i tetahi takiwa kua rohea i raro i nga tikanga o tenei Ture, me era atu whenua c whakapaia ana, kua whakapaia ranei c nga Maori c nohoia ana c ratou, c taka ana he hipi, he kau me era atu taonga a te iwi Maori kei runga, kua taiepatia, c timata ana ranei kite taiepa, kua whakatipuria kite karaihe me era atu painga mo te whenua. 13. E kore c taea te hoko he whenua i roto i tetahi takiwa kua whakahaerea nga tikanga o tenei Ture i roto, i muri iho i tenei, haunga te mahi whakaoti i etahi tikanga mo te hoko, i timataria i runga ito te Ture ritenga i mua ote paahitanga o tenei Ture. Ako nga whenua pera, me tino wehe rawa atu nga hea o nga whenua kua hokoa tikatia, i runga i nga mana o nga Ture, i te wa i hokoa ai aua whenua. 14. E whai mana ana te Poari kite wehe i etahi whenua i runga ite whakaae a nga Maori no ratou te whenua. Me te ata tohutohu i nga rohe me te nui o nga eka me nga rohe c tika ana c pai ana mo ratou, hei rahui, hei wahi mahinga, nohoanga mo nga tangata no ratou te whenua. Me te wehe hoki i etahi whenua hei urupa, hei tuunga kura hei tuunga wharekarakia, me te rahui hoki i era atu whenua ngahere i waho atu i tenei hei puhanga maun, hei patunga tuna ranei. 15. Ite tukunga whenua Maori i runga ite riihi. Me matua whakahaere te Poari ite tikanga mo nga tono riihi c whakaaetia ana c nga tangata no ratou te whenua. 16. Ka ahei te Poari kite whakahaere tikanga mo te tuku whenua Maori ki ate Kuini mo te mahi mama, i runga i nga tikanga o " Te Ture Mama, 1891," ko nga moni c puta mai ana i nga whenua pera katoa, i runga i te mahi mama me utu atu c te kai-whakahaere o te whenua mahi koura kite Poari, hei painga mo nga tangata no ratou te whenua. 17. Ka ahei te Poari kite whakahaere moni i runga ite mahi hanga, whakapai hoki i nga rori, tiriti, me te mahi whakatuwhera whenua i runga i te ritenga whakanohonoho tangata, me era atu tikanga ranei c ahei ana kia whakahaerea i runga i nga tikanga o tenei Ture o nga huarahi whakahaere ranei. 18. Ka tau nga mana ki runga kite Poari, c whakataua ana ki runga ki a ratou c nga huarahi whakahaere, ara, i nga mana anake kei roto i tenei Ture. 19. Ka pena ano te mana whakahaere o te Poari ki runga ki nga whenua kua whakataua ki a ratou me nga mana whakahaere o te Kooti Whenua Maori mo runga i te mahi wehewehe, whakatu kai-riwhi, whakatau i te nui o te paanga o ia tangata o ia tangata i runga i nga whakariterite a nga tangata Maori no ratou aua whenua. Me te whakatu kai-tiaki mo nga tangata no ratou te whenua, i hapa nei ratou i runga i to te ture ritenga. 20. Ko nga moni c puta mai ana kite Poari i runga i nga whenua Maori, me whakahaere i runga i enei ritenga, ara : (1) Hei utu ite mahi whakahaere ; (2) Hei whakaea mokete, me era atu mea c tau ana kia utua ; (3) Hei utu i nga moni toenga ki nga tangata no ratou te whenua i runga i te ritenga o to te tangata paanga. 21. E kore c taea c te tangata nona te whenua te tuku i tona paanga ki tetahi whenua Maori i roto i tetahi takiwa i whakaaetia kia whakahaerea te Ture nei i roto. Heoi kau te tuku c taea. Ko te tuku a wira ki tetahi atu Maori. 22. E kore te whenua i roto i te takiwa pera, c taea te muru te hoko ranei mo te nama. 23. Ka ahei te Poari kite nama i etahi moni ite Kawanatanga kia kaua c iti iho ite mano pauna, kia kaua hoki c nuku atu i te tekau mano pauna, i roto i tetahi tau mo te mahi hanga rori, mahi ruri, me te whakatuwhera whenua i runga i te ritenga whakanohonoho tangata, a, ko aua moni i namaia nei, me tau iho ano ki runga kite whenua, ki nga- whenua ranei i whakapaua nei aua moni ki runga, a, manga moni ano c puta mai ana i aua whenua, i taua whenua ranei c whakaea aua moni i namaia ra. 24. E whakakorea atu ana tenei tekiona c te tekiona rua-tekau-ma-toru c mau i runga ake nei. 25. Ko nga moni he mea pera te namanga i te Kawanatanga me nga tikanga c mau nei i roto i te tekiona rua-tekau-ma-rima, c ahei ana hei whakaea i aua moni nama c mau ra i te tekiona rua-tekau-ma-toru o tenei Ture, ms utu atu kite Kawanatanga me nga moni hua c rima pauna i roto i te rau, i runga i te ritenga utu i etahi moni, he mea ata whakarite te nui i roto i ia tau i ia tau, mo te wa neke ake i te wha tekau ma rua nga tau. Ako aua utu tau ra me tango mai i roto i nga moni c puta mai ana mo nga tangata Maori no ratou te whenua i nama nei aua moni ra mo ratou. 26. Ko nga hoko a te Karauna kaore i whakaotia, me nga whakahaerenga a nga tangata noa iho i timataria i runga i me o te ture ritenga, a i taea hoki kia whakaotia i runga i o te ture ritenga, kaua i paahitia tenei ture, ka ahei kia whakaotia atu kite Poari i roto i nga takiwa i whakaaetia kia whakahaere te Ture nei i roto. 27. Ka ahei te Kawana i rotoi tona Kaunihera kite hanga i nga huarahi whakahaere c tau ana hei whakatutuki i nga tikanga o tenei Ture, engari kaua c pa nga whakatutukitanga a te Kawana i roto i tona Kaunihera kite whakarereke i nga tekiona o tenei Ture, kite whakauru mai ranei i etahi kupu ke atu, a muri atu ranei i te paahitanga o tenei Ture.

APPENDIX L. Petition to Hbb Majesty the Queen. [Translation.] Xi to matou Kuini atawhai ki a Kuini Wikitoria. He mihi aroha atu tenei na to Iwi Maori o Niu Tireni ki a koe ki to matou whaea, kai-awhina hoki i raro i nga whakaaetanga o te Tiriti o Waitangi. 19—1. 3a.