G.—4

49

Te Ranga-a-Rtjanuku Poraka. Piira Nama 125.—A Hiki Natanahira me etahi atu ; he whakauru i etahi ingoa tangata hou e torn ki te ota " a i te mea kaore lie kai-whakahe, kua mahia a kua apititia atu e matou he rarangi e whakaatu ana Jo ratou ingoa, timata ite Nama 564 tae noa ki te 566, me o ratou hea, ki te whairu o nga pukapuka mo tenei poraka ; a ka tohutohu atu nei matou ko aua mgoa me aua hea me hono atu ki te ota. Piira Nama 123.— A Tiopira Tamaikoha ; he whakauru i etahi tangata hou e torn ki te ota ; kaore he kai-whakahe mo tenei tono ; no reira kua apititia atu e matou nga ingoa o aua tangata, timata i te Nama 567 tae noa ki te 569, me o ratou hea, ki te rarangi e tapiri nei ki te whairu hei hononga atu ki te ota ; a ka tohutohu atu nei matou ko aua ingoa me aua hea me hono atu ki te ota. Tetahi wahi ano o tenei piira e tono ana ko nga hea o Tiopira Tamaikoha, Nama 410 i roto i te ota, me Ngahirata Tiopira, Nama 497 i te ota, me whakanuku kia tae ki te rua tekau hea mo te mea kotani 0 raua • a i te mea kaore he kai-whakahe, no reira kua apititia atu e matou aua hea whakanuku e tonoa mai nei ki te taha o o raua ingoa i roto i te ota ; a ka tohutohu atu nei matou me whakanuku pera ake o raua hea. Piira Nama 124.—A Puihi Marutawhao me etahi atu. I unuhia tenei piira enga kai-piira; ai te mea kaore he kai-whakahe ka tohutohu atu nei matou me whakakore atu taua pnra. Piira Nama 126.—A Mehaka Tokopounamu me etahi atu ; e tono ana kia whakaurua etahi tangata hou e torn tekau ma whitu ki te ota mo tenei whenua. I whakahengia tenei keehi e Numia Kereru, a i ata whakahaerea i ata uiuia aua keehi e rua e tenei Komihana a mutu noa. Kua whiriwhiria e matou nga korero, a ki ta matou whakaaro kua kore e taea e Mehaka te whakau 1 nga take o tana keehi. Ko te take tupuna i whakaarahia e nga kai-pnra e whakahengia ana, ako a ratou korero mo nga noho kaore i marama, haunga anake te noho a Harm i tona wa imoe ai ia i a Katau a ka noho tahi ki a ia, me te noho a tona tuahine a Repora, whaea o Mehaka nei i tona wa i moe ai i a Hukanui. Ki ta matou titiro ko nga whakahe i whakaarahia ete keehi whakahe ki tenei pnra kaore rawa e taea te karo atu, a ko taua tono whakauru me hinga, me te pnra me whakakore atu, a e pera ana hoki ta matou nei tohutohu atu. Piira Nama 127.—A Rawiri Kokau me etahi atu. Ite kahititanga o tenei piira i panuitia mo Tarapounamu-Matawhero Poraka, engari i runga i te tono mai a Rawiri Kokau mo te taha ki nga kaipiira katoa, whakaaetia ana e matou kia whakatikatikaina, ara kia unuhia mai ki waho o nga pnra mo Tarapounamu-Matawhero Poraka a kia whakahaeretia hei keehi e pa ana mo Te Ranga-a-Ruanuku Poraka. . . I uiuia a i whakahaeretia e matou tenei piira a mutu noa, me te keehi whakahe ano hoki i whakaturia e Numia Kereru. I roto ite whakahaerenga o tenei uiumga ka tonoa mai ko etahi pa e rua ko Oteahu, me Okuao-i kiia e nga kai-piira he pa maioro kei runga i te whenua etu ana, a i tmo whakahengia nei aua pa ete keehi whakahe-me tiki me titiro i runga ite whenua No reira i whakaritea etahi tangata tokorua e nga keehi e pakanga ana kia raua, kotahi no tetahi kotahi no tetahi o aua keehi e tautotohe nei, a whakahaua ana e tenei Komihana hei haere ki runga i te whenua titiro ai a ka whakaatu a tinana mai ki a matou ina hoki mai raua. Kua ata wrrriwhiria e matou nga korero i homai e aua keehi tautohe e rua nei; kua tirohia te whenua, a ko aua pa i korerotia nei e nga kai-piira kaore rawa i kitea, kaore hoki he papa whare i kitea i aua wahi i kiia ra e ratou he pa. Ki ta matou whakaaro kua kore e taea e nga kai-piira te whakau i ta ratou keehi whakahe mo te whakatau ate Komihana tuatahi; aka tohutohu atu nei matou me whakakore atu ta ratou pnra a me whakapumau te whakatau a te Komihana tuatahi mo te rohe wahanga i waenganui o Ie Kanga-a-Ruanuku Poraka me Tarapounamu-Matawhero Poraka. Ko nga tangata e whitu e mau ake nei nga ingoa i raro he tangata i kowhiria e nga tangata nona te whenua i roto i a ratou hei mema mo te Komiti Hapu mo tenei poraka, a i whakaaetia ano hoki e nga tangata katoa o taua whenua i tae mai ki te aroaro o tenei Komihana i te nohoanga ki Whakatane i te 8 o nga ra o Maehe, 1907. 1 Numia te Ruakariata. 5- Hiki Natanahira. 2 ,Te Pouwhare te Roau. 6. Te Pairi Tuterangi. 3. Te Whetu te Paerata. 7. Hon Aterea. 4. Mika te Tawhao. Gilbert Mair (Tawa). D. F. G. Barclay (Pakere). Paratenb Ngata. Tarapounamu-Matawhero Poraka. Piira Nama 138.—A Ngahiwi te Kapiti; e tono ana kia whakanukuhia ake tona paanga kia noho ki te rua tekau hea. No te roanga ka whakanteritea ite aroaro o tenei Komihana me whakanuku ake te paanga o te kai-piira o Ngahiwi te Kapiti, Nama 881 i roto i te ota kia tae ki te tekau ma nma hea ; a ka tohutohu atu nei matou me pera te whakanukuhanga ake o ona hea. Piira Nama 131 me 139.—A Te Hira Tangohau me etahi atu ;he whakauru i etahi ingoa tangata hou e rua ki te ota, kia rima nga hea mo te mea kotahi o raua ; a i te mea kaore he kai-whakahe kua apititia -atu> ingoa, Nama 884 me 885, ki te ota, mo aua hea i tonoa mai nei; aka tohutohu atu nei matou me hono atu ki te ota.

7—G. 4.